ਅੱਜ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ — 15 ਅਕਤੂਬਰ 1981
ਸੰਤ ਗਿਆਨੀ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਖਾਲਸਾ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਜੇਲ ਤੋਂ ਬਾ-ਇੱਜ਼ਤ ਰਿਹਾਈ
ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ / ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ, 15 ਅਕਤੂਬਰ —ਅੱਜ ਦੇ ਦਿਨ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇਕ ਅਮਿੱਟ ਪੰਨਾ ਦਰਜ ਹੋਇਆ ਸੀ। 15 ਅਕਤੂਬਰ 1981 ਨੂੰ ਸੰਤ ਗਿਆਨੀ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਖਾਲਸਾ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਜੇਲ ਚੋਂ ਬਾ-ਇੱਜ਼ਤ ਰਿਹਾਅ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਘਟਨਾ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੀ ਏਕਤਾ, ਜਜ਼ਬੇ ਅਤੇ ਅਡੋਲ ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਸੀ।
ਉਸ ਵੇਲੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਬਹੁਤ ਤਣਾਅ ਭਰੇ ਸਨ। ਸਮੁੱਚੀ ਸਿੱਖ ਕੌਮ — ਚਾਹੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਧੜੇ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ — ਇਕ ਆਵਾਜ਼ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਸੰਤਾਂ ਦੀ ਰਿਹਾਈ ਲਈ ਜੋਰਦਾਰ ਅੰਦੋਲਨ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸੰਗਤਾਂ ਦਾ ਗੁੱਸਾ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾ ਚਰਮ ਸੀਮਾ ’ਤੇ ਸੀ।
ਦਲ ਖਾਲਸਾ ਦੇ ਸਿੰਘਾਂ ਵੱਲੋਂ ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਅਗਵਾ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਹਿਲ ਗਈ ਸੀ। ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਸਿੱਖ ਸਟੂਡੈਂਟ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ (AISSF) ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 15 ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ ’ਤੇ ਬੰਬ ਧਮਾਕੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।
ਦਿਨੋਂ ਦਿਨ ਹਾਲਾਤ ਵਿਗੜਦੇ ਗਏ ਅਤੇ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਜੇਲ੍ਹ ਅੱਗੇ ਸੰਗਤਾਂ ਦਾ ਵੱਡਾ ਇਕੱਠ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ। ਆਖ਼ਰਕਾਰ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸੰਗਤਾਂ ਦੇ ਜਜ਼ਬੇ ਅੱਗੇ ਝੁਕਣਾ ਪਿਆ ਅਤੇ ਸੰਤ ਗਿਆਨੀ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਬਾ-ਇੱਜ਼ਤ ਰਿਹਾਅ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਪਹਿਲਾਂ ਜਮਾਨਤ ’ਤੇ ਰਿਹਾਈ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਪਰ ਸੰਤ ਜੀ ਨੇ ਜਮਾਨਤ ’ਤੇ ਰਿਹਾਈ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਬੇਦਾਗ਼ ਰਿਹਾਈ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ, ਜੋ ਆਖ਼ਿਰਕਾਰ 15 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਮਿਲੀ।
ਰਿਹਾਈ ਦੇ ਸਮੇਂ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਤੋਂ ਸ੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਤੱਕ ਸੰਗਤਾਂ ਦਾ ਠਾਠਾਂ ਮਾਰਦਾ ਕਾਫ਼ਲਾ ਨਿਕਲਿਆ। ਹਰ ਪਾਸੇ “ਬੋਲੋ ਸੋ ਨਿਹਾਲ ” ਦੇ ਜੈਕਾਰਿਆਂ ਨਾਲ ਅਸਮਾਨ ਗੂੰਜ ਉਠਿਆ।
ਇਹ ਦਿਨ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣ ਚੁੱਕਾ ਹੈ — ਜਦ ਸਾਰੀ ਕੌਮ ਇਕ ਜੁੱਟ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣੇ ਸਨਮਾਨ ਤੇ ਮੂਲ ਅਸੂਲਾਂ ਲਈ ਖੜ੍ਹੀ ਹੋਈ ਸੀ।
⸻
🕊️ ਅੱਜ ਵੀ 15 ਅਕਤੂਬਰ 1981 ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਦਿਵਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਇਕ ਹੋ ਕੇ ਖੜ੍ਹਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੋਈ ਤਾਕਤ ਉਸਨੂੰ ਝੁਕਾ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ।
